Na przełomie roku obchodziliśmy kolejną 104. rocznicę zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego (1918-1919). Jak co roku aktywnie w uroczystościach wzięli udział również członkowie Towarzystwa Miłośników Miasta Lubonia.
Najczęściej pamiętamy o wybuchu Powstania Wielkopolskiego w dniu 27 grudnia 1918 roku w Poznaniu przy okazji kolejnych rocznic. Jednak formalnie ten zwycięski zryw niepodległościowy zakończył dopiero rozejm w Trewirze podpisany 16 lutego 1919 roku. Uroczystości rocznicowe zwykle trwają więc nieco dłużej i upamiętniają przez to powstańcze działania mieszkańców mniejszych miejscowości Wielkopolski.
Tekst oraz opisy zdjęć:
Przemysław Maćkowiak
Prezes TMML
Jedną ze sztandarowych imprez organizowanych przez Międzynarodowe Targi Poznańskie wraz z partnerami są największe w Polsce targi pojazdów zabytkowych Motor Retro Show. Miejsce to od lat zawsze było okazją do prezentacji nie tylko nowości ze świata motoryzacji, ale również lubianych oraz docenianych klasyków. Stąd też swego czasu zrodził się pomysł utworzenia tej szczególnej imprezy. Obecnie co roku, w ciągu kilku dni, można zapoznać się z historią motoryzacji ilustrowaną zabytkowymi pojazdami. Tym razem w dniach od 28 do 30 października 2022 roku wystawę przygotowaną przez Komisję Pojazdów Zabytkowych Automobilklubu Wielkopolski zatytułowano: „W starym kinie, czyli moto-gwiazdy na czerwonym dywanie”. Nawiązywała ona do filmów, w których zagrały prezentowane samochody czy też jednoślady. Do tego wiele scen w tych produkcjach było kręconych na terenie Poznania oraz Wielkopolski. Odwiedzający mogli więc zobaczyć to, co na danych filmowych kadrach tworzyło scenografię. Wystawę podzielono według kilku przedziałów czasowych, nawiązujących do klimatu danej epoki. Podziwiać można było ponad 80 zabytkowych pojazdów pochodzących z różnych okresów, a do tego jeszcze wiele z nich zostało pokazanych po raz pierwszy. Całość dopełnili rekonstruktorzy w mundurach oraz strojach z minionych czasów na specjalnie przygotowanych dioramach. Wśród nich znaleźli się również członkowie Towarzystwa Miłośników Miasta Lubonia od wielu lat współpracujący z Automobilklubem fot. Zb. Przemysława MaćkowiakaI jak tu nie kochać zabytkowych samochodów! Drobna migawka z naszego kolejnego udziału z Michaliną w Motor Retro Show 2022 odbywającym się jak zwykle na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich. Tym razem stanowiliśmy oprawę unikatowego samochodu Lorraine-Dietrich wyprodukowanego w 1913 roku we Francji. Pojazd zagrał między innymi w filmie „Chwała zwycięzcom” z 2003 roku, zrealizowanym przez Bogusława Wołoszańskiego w serii „Sensacje XX wieku”. Był on poświęcony Powstaniu Wielkopolskiemu, stąd na zdjęciu widoczne są mundury oraz stroje cywilne z początkowego okresu tego wyjątkowego zrywu niepodległościowego fot. Paweł NoworólMiło było ubarwić rekonstrukcyjnie na Motor Retro Show 2022 jedyny zachowany na świecie francuski samochód Lorraine-Dietrich z 1913 roku w wersji SMHI. Produkowane przez firmę auta były przeznaczone dla ludzi zamożnych, a serie liczyły maksymalnie kilkadziesiąt sztuk. Wykorzystywano je między innymi na dworze rosyjskim ze względu na wysoką odporność na trudne warunki eksploatacji, a do tego szczególnie lubił je ostatni car Mikołaj II Romanow. Widoczny na zdjęciu egzemplarz zakupił w warszawskim przedstawicielstwie firmy baron Götz z Okocimia i było to jedno z pierwszych aut w Galicji. Na szczęście przetrwało obie zawieruchy wojenne, choć w latach sześćdziesiątych XX wieku znajdowało się w opłakanym stanie. Dzięki drobiazgowej renowacji obecnie stanowi dumę właściciela pojazdu – Macieja Pedy z Gostynia (pierwszy z lewej). Wyposażono je w silnik o pojemności 4,5 litra, zużywający podczas jazdy około 40-60 litrów paliwa na 100 kilometrów. Natomiast w jeździe defiladowej na tym samym dystansie wzrastało ono do 100 litrów (sic!). Co ciekawe w tym roku mija 110 lat pobytu Lorraine-Dietrich SMHI w Polsce odkąd opuścił mury fabryki. W 2003 roku prezentowany pojazd zagrał właśnie w filmie „Chwała zwycięzcom” Bogusława Wołoszańskiego fot. Zb. Przemysława MaćkowiakaZ okazji 104. rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego w dniu 29 grudnia 2022 roku w Jaraczewie w powiecie jarocińskim odbyła się uroczystość odsłonięcia pomnika upamiętniającego mieszkańców gminy uczestniczących w tym wyjątkowym zrywie niepodległościowym. W zrewitalizowanym parku towarzyszyła jej niewielka inscenizacja historyczna prezentująca potyczkę Powstańców z oddziałem niemieckim. W przedsięwzięciu wzięli udział członkowie Towarzystwa Miłośników Miasta Lubonia, Ostrowskiej Grupy Rekonstrukcji Historycznej oraz Stowarzyszenia Miłośników Historii Wojskowości przy Lubuskim Muzeum Wojskowym w Drzonowie. Na zdjęciu w środku przedstawiciele władz samorządowych fot. Zb. Przemysława MaćkowiakaNa uroczystość licznie przybyli przedstawiciele władz samorządowych. Wśród nich znalazł się między innymi marszałek Województwa Wielkopolskiego Marek Woźniak (w środku), burmistrz Miasta i Gminy Jaraczewo Dariusz Strugała (drugi z prawej) oraz radny sejmiku Województwa Wielkopolskiego Jan Grzesiek (z prawej). Od lewej prezes Ostrowskiej Grupy Rekonstrukcji Historycznej – Bartosz Lisiak oraz Przemysław Maćkowiak szefujący Towarzystwu Miłośników Miasta Lubonia z córką Michaliną fot. Zb. Przemysława MaćkowiakaPomnik przedstawia Powstańca Wielkopolskiego maszerującego w umundurowaniu Wojsk Wielkopolskich z charakterystyczną rogatywką i trzymającego flagę z powstańczym orłem. Pełnowymiarowy odlew z brązu został umieszczony na cokole wykonanym z granitu z kamieniołomów z dolnośląskiego Strzegomia. Ideą pomnika jest oddanie czci nie tylko ponad dwustu mieszkańcom gminy Jaraczewo biorących zbrojnie udział w wydarzeniach, ale także wszystkim bohaterom walczącym o wyzwolenie ziemi wielkopolskiej spod władzy pruskiego zaborcy. Autorką monumentu jest utalentowana plastyczka, rzeźbiarka oraz ceramiczka Agnieszka Lisiak „Skórka” (z lewej). Prowadzi ona w Ostrowie Wielkopolskim Pracownię Artystyczną „Unikat”, jest także wiceprezesem Wielkopolskiego Związku Artystów Rzeźbiarzy oraz członkiem Ostrowskiej Grupy Rekonstrukcji Historycznej fot. Zb. Przemysława MaćkowiakaFormalnie działania zbrojne podczas Powstania zakończył rozejm w Trewirze podpisany w dniu 16 lutego 1919 roku o godzinie 18. Był to kolejny układ przedłużający zawieszenie broni kończące pierwszą wojnę światową zawarte w Compiègne 11 listopada 1918 roku między państwami Ententy, a Cesarstwem Niemieckim. Jednym z większych sukcesów w Trewirze było uznanie Wojska Wielkopolskiego za armię sojuszniczą. Wówczas jakikolwiek atak niemiecki mógł się liczyć ze zbrojnym odwetem Francji, Anglii, czy też Stanów Zjednoczonych. Orędownikiem takiego rozwiązania był francuski marszałek Ferdinand Foch sympatyzujący z naszym krajem. W traktacie ustalono, że: „Niemcy powinni niezwłocznie zaprzestać wszelkich działań ofensywnych przeciwko Polakom w Poznańskiem i we wszystkich innych okręgach”. Program opowiadający o tym trochę mało znanym wydarzeniu przygotowała dziennikarka TVP3 Poznań Małgorzata Binkowska (pierwsza od prawej). Zaprosiła ona do scen rekonstrukcyjnych członków Towarzystwa Miłośników Miasta Lubonia. Cześć z nich była kręcona na Starym Rynku w Poznaniu, pozostałe na forcie pośrednim VIIa na Marcelinie fot. Robert WoźniakKiedy przeszłość miesza się z teraźniejszością! Żołnierz Wojsk Wielkopolskich witany przez córki na poznańskim Starym Rynku po ogłoszeniu rozejmu w Trewirze… ponad sto lat później fot. Robert Woźniak
Gazeta Lubońska – portal mieszkańców Lubonia
