Boże Narodzenie u sąsiadów zza morza

Okres Bożego Narodzenia w Szwecji rozpoczyna się 13 grudnia, w dzień Świętej Łucji, w którym w szkołach i zakładach pracy, „Św. Łucja” (dziewczyna przebrana za jej postać) w koronie ze świeczkami i w białej todze częstuje szafranowymi bułeczkami oraz piernikami. Od tej pory wszyscy aktywnie uczestniczą w przygotowaniach do wieczoru wigilijnego.

Miasta dekorowane są girlandami, kolorowymi łańcuchami, lampkami, pojawiają się także ozdobne choinki. W domach nie może zabraknąć domku z pierników, zielonych wianków z sosnowych lub borówkowych gałązek zdobiących drzwi, aniołów, krasnali, adwentowych stroików z czterema świeczkami oraz koziołków będących typowo szwedzką ozdobą świąteczną. Na kilka dni przed wigilią w mieszkaniach pojawia się choinka. Drzewko przyozdabia się świecącymi i słomianymi akcesoriami, słodyczami, ciastkami, flagami Szwecji oraz elektrycznymi lampkami bądź świeczkami.

Wigilia w Szwecji nie jest dniem postnym. Tradycyjnie ucztę rozpoczyna rytuał „zanurzania w kotle”, polegający na moczeniu kawałków ciemnego chleba w garnku wypełnionym sosem z wieprzowiną. Następnie przychodzi kolej na pasztet z wątróbki, szynki, galaretę z wieprzowych stóp. Tradycyjną potrawą jest także „pokusa Janssona”, kremowa zapiekanka z ziemniaków i anchois (przyrządzona z niedużej, bardzo tłustej ryby – sardeli europejskiej, o ostrym zapachu i smaku). Na deser podaje się pudding ryżowy oraz pachnące cynamonowe ciasteczka i pierniki. Wśród napojów króluje grzaniec, czyli aromatyczne grzane wino z dodatkiem m.in. goździków, kardamonu, cynamonu oraz pomarańczy.

Po kolacji domy odwiedza szwedzki Mikołaj – „świąteczny krasnoludek”, który przynosi prezenty. Dzieci mogą znaleźć podarunki także w wiszących na kominku skarpetach. Jego poprzednikiem był koziołek, który obecnie jest jednym z głównych symboli świąt w Szwecji. Boże Narodzenie w Szwecji mija w atmosferze radości przy dźwiękach ulubionych kolęd i piosenek świątecznych. Nie stawia się wolnego nakrycia na stole, ale za to odwiedza się samotnych.

Paweł Wolniewicz