150 lat Szkoły Haliny

Dzięki współdziałaniu Augusta hr. Cieszkowskiego i Centralnego Towarzystwa Gospodarczego (CTG), 21 listopada 1870 r. otwarto w żabikowskim folwarku Szkołę Rolniczą im. Haliny. Powstanie tej jedynej w zaborze pruskim polskiej wyższej uczelni wlało w serca Polaków wiele nadziei na lepsze jutro. Fakt otwarcia szkoły miał dla naszych rodaków ogromne znaczenie, potwierdzał zachowanie polskości tego miejsca. Wielokrotnie podkreślał to podczas uroczystości inaugurującej działalność szkoły ówczesny prezes CTG (jego poprzednikiem był Hipolit Cegielski), ur. 17.04.1814 r. w Objezierzu, syn Antoniego i Teresy ze Swinarskich – Włodzimierz Adolf Dołęga Wolniewicz. Tego dnia o godz. 11, w obecności członków Zarządu CTG, grona nauczycielskiego, młodzieży oraz gości, w tym księdza proboszcza Promińskiego z Wir, który dokonał aktu poświęcenia szkoły, wstąpił jako pierwszy na mównicę i uroczyście obwieścił otwarcie szkoły. W pierwszych słowach zaczynających się od sentencji Bojaźń Boga jest początkiem mądrości – rozpoczął swój wykład. Następnie przedstawił historię działań na rzecz powstania szkoły i podziękował hr. Cieszkowskiemu za wspaniały dar oraz, zachęcając młodzież do nauki, oddał zakład pod opiekę jej dyrektora dr. Aua. Ten organicznik wykonywał konsekwentnie pracę dla utrzymania polskości ziem zaboru pruskiego, twierdząc, że w stowarzyszeniach leży utajona potęga i siła, która może dźwignąć polskie społeczeństwo z upadku moralnego i materialnego. Niestety po siedmiu latach owocnej działalności Niemcy szkołę zlikwidowali. Po jej zamknięciu August hr. Cieszkowski wielokrotnie próbował wznowić jej działalność i utrzymać ją ale pomimo usilnych starań, nie zdołał tego dokonać.

Jubileuszowa Publikacja

Z okazji jubileuszu 150-lecia Szkoły Rolniczej im. Haliny wkrótce ukaże się książka „Dziś nie może już ślepa rutyna prowadzić rolnika”. Historia Szkoły Rolniczej im. Haliny w Żabikowie. Jest to praca zbiorowa pod redakcją Mariusza Niestrawskiego i Michała Sengera, której wydawcą jest Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie. Publikacja zawiera: teksty historyczne, regionalistyczne, filozoficzne i z zakresu historii sztuki, podzielone między następujące działy: I. Idea szkoły rolniczej a wielkopolscy organicznicy, II. Rola Augusta Cieszkowskiego, III. Rozważania o miejscu, IV. Kadra nauczycielska, V. Wkład szkoły w rozwój polskiej nauki. Znajdą się w niej również załączniki związane ze szkołą – dokumenty ze spuścizny Zygmunta Szułdrzyńskiego (dzięki Bibliotece Raczyńskich w Poznaniu) a na zakończenie indeks osób, przez co praca ma być użyteczna dla wszystkich szukających informacji o pracy organicznej w Wielkopolsce w ostatnich dekadach XIX wieku. Praca ma łączyć zadania publikacji jubileuszowej z aspiracjami naukowymi. Autorzy liczą, że stanie się nieodzownym punktem bibliografii każdego historyka, który chciałby podjąć kiedyś znów problem Szkoły Rolniczej im. Haliny, albo w ogóle wyższego szkolnictwa w Prowincji Poznańskiej. Ikonografia zawarta w książce pochodzi ze zbiorów autorów, Stowarzyszenia Kulturalno-Oświatowego „Forum Lubońskie”, Muzeum Narodowego Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie, Cyfrowej Biblioteki Narodowej „Polona”, Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu i Archiwum Państwowego w Poznaniu.

PAW

Konferencja naukowa

W piątek, 20 listopada o godz. 10 odbędzie się konferencja naukowa pt. Szkoła im. Haliny – 150-lecie otwarcia szkoły rolniczej w Żabikowie organizowana przez Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie i Miasto Luboń, pod patronatem Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk oraz Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Ze względu na obostrzenia reżimu sanitarnego, konferencja będzie dostępna jedynie w trybie online, a link do je transmisji zostanie podany w przeddzień (19 listopada) na stronie www.lubon.pl.

Wśród kilkunastu referentów prezentowanych w grupach: „Rozważania o miejscu”; „Szkoła a wielkopolscy organicznicy”; „Wkład Szkoły im. Haliny w rozwój polskiej nauki”, znajdą się trzy opracowania lubonian:

– prof. dra hab. Janusza Karwata – Związki Augusta Cieszkowskiego z Żabikowem; Piotra Ruszkowskiego – Działania Stowarzyszenia Kulturalno-Oświatowego „Forum Lubońskie” im. Augusta hr. Cieszkowskiego w kierunku ochrony spuścizny po Szkole Rolniczej im. Haliny; dr Doroty Molińskiej i Piotra Ruszkowskiego – „Pomnik“ żabikowskiej Wyższej Szkoły Rolniczej im. Haliny. Wielki sukces wystawy o uprawie pszenicy zaprezentowanej w Warszawie w 1874 r.

Wszystkie referaty zostaną opublikowane w okolicznościowym wydawnictwie przygotowanym przez Muzeum w Szreniawie.