ABC cukrzycy – porady specjalisty

Cukrzyca jest przewlekłą chorobą metaboliczną i jako jedyna choroba niezakaźna została nazwaną epidemią XXI wieku.  Sprawiły to liczby chorych na cukrzycę na świecie, których w populacji 20-75 lat jest ponad 530 mln. W Polsce na cukrzycę choruje prawie 3 mln obywateli. 

Ważne – wczesne rozpoznanie

Powodem cukrzycy jest niedobór bezwzględny lub względny insuliny. Insulina jest hormonem życia, produkowanym przez komórki beta wysp trzustkowych (stąd nazwa hormonu, od słowa insula – wyspa). Cukrzyca jest taką chorobą, którą czym wcześniej rozpoznamy, tym mamy większą szansę na lepszy jej przebieg. Objawy, których nie wolno lekceważyć:

• zwiększona częstość i ilość oddawanego moczu,
• wzmożone pragnienie i chudnięcie,
• osłabienie organizmu.

Cukrzyca typu 1 

Stwierdzenie cukrzycy u dzieci, młodzieży i młodych dorosłych, zwłaszcza szczupłych najczęściej oznacza rozpoznanie cukrzycy typu 1. Ta cukrzyca dla przeżycia wymaga leczenia od początku insuliną. Insulina jako lek odkryta była 100 lat temu, w 1921 roku i było to jedno z największych odkryć medycyny uhonorowane Nagrodą Nobla w 1923 roku. Jej odkrywca Fryderyk Banting pozostaje najmłodszym Noblistą, a dzień jego urodzin 14 listopada jest dniem corocznych obchodów Światowego Dnia Cukrzycy.

Cukrzyca typu 2 

Cukrzyca typu 2, najczęściej rozpoznawana u osób otyłych po 45. roku życia, może przez wiele lat przebiegać bezobjawowo, niszcząc organizm. Kto jest zagrożony cukrzycą typu 2:

• osoby z nadwagą lub otyłością, prowadzące siedzący tryb życia, które są rodzinnie obciążone,
• osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze,
• osoby, u których stwierdzono nieprawidłowe stężenia we krwi lipidów i/lub stan przedcukrzycowy,
• osoby z chorobą niedokrwienną serca, mózgu, kończyn dolnych,
• kobiety z cukrzycą ciążową w wywiadzie, z zespołem policystycznych jajników,
• kobiety, które urodziły dziecko z masą urodzeniową powyżej 4 kg.

Profilaktyka

Kluczem do sukcesu w ucieczce przed cukrzycą typu 2 jest:

• dążenie do utrzymania prawidłowej masy ciała,
• systematyczny wysiłek fizyczny.

Nie chodzi o sport, ten jest dla wybranych i zdrowych, a spacerowanie dla każdego. Dla zdrowia warto wypowiedzieć wojnę lenistwu fizycznemu, oderwać się od telewizora czy komputera i ruszać się.

Leczenie cukrzycy jest już medycyną naprawczą, a zapobieganie chorobie medycyną zapobiegawczą. Ta z nazwy słodka choroba może, ale na szczęście nie musi nadać gorzki smak życiu.

prof. dr hab. med Dorota Zozulińska-Ziółkiewicz