Wspomnienia z podróży

W czwartek, 25 maja w sali gimnastycznej Szkoły Podstawowej nr 1 im. bł. Edmunda Bojanowskiego w Luboniu odbył się wykład ogólny Uniwersytetu Lubońskiego Trzeciego Wieku. Tematem wykładu były „Wspomnienia z podróży”, a przedstawili je Tadeusz Urban z małżonką.

To nie była zwykła prezentacja ciekawych miejsc na świecie, tylko przedstawienie miejsc zadziwiających i niezwykłych, nazwanych przez prelegentów „smaczkami”, których w większości dzisiaj już nie ma. Podzielili się z nami swoimi wspomnieniami z wojaży po świecie wraz z towarzyszącymi im wrażeniami i emocjami. Doskonale potrafili oddać smak przygód. Oprócz barwnego opisu zwiedzanych zabytków ważnym elementem przekazu było zaznajomienie nas z egzotyczną kuchnią i obcymi naszej kulturze kulinarnej potrawami, które spróbowali. Całość uzupełniały zdjęcia z podróży.

Tadeusz Urban jest osobą znaną w naszym mieście. Przez 25 lat był dyrektorem Spółki Miejskiej „Kom-Lub”, odpowiadającej za odbieranie odpadów komunalnych i utrzymanie porządku i czystości w mieście. Był „ojcem” tej spółki, tworzył ją od podstaw i zarządzał z dużym sukcesem. Jako dyrektor Kom-Lubu przez wiele lat wspierał wszelkie inicjatywy związane z ochroną środowiska naturalnego i ekologią, m.in. był stałym sponsorem Miejskiego Konkursu Ekologicznego dedykowanego uczniom wszystkich lubońskich szkół, organizowanego przez Stowarzyszenie Ekologiczne „Luboń dla Środowiska”. Pracę zawodową doskonale potrafił łączyć z realizacją swoich pasji, a są to podróże po świecie. Z końcem 2017 r. przeszedł na emeryturę i bez reszty mógł oddać się swoim zainteresowaniom.

Państwo Urbanowie rozpoczęli prezentację od wspomnienia podróży do miasteczka Malula leżącego w środkowo-zachodniej Syrii u podnóża gór Antyliban, w skalnym wąwozie 50 km od stolicy kraju – Damaszku. Jest to znany na świecie ośrodek pielgrzymkowy dla chrześcijan. To tutaj zachował się zachodni dialekt języka aramejskiego, którym prawdopodobnie posługiwał się Jezus Chrystus. Na okolicznych wzgórzach znajdują się wyryte w skale starożytne grobowce. Najcenniejszym zabytkiem Maluli jest kościół pw. św. Sergiusza, zbudowany ok. 320 roku, w którym niedawno odsłonięto cenne freski i ikony, a wśród nich dwie ikony podarowane przez gen. Władysława Andersa, który gościł tutaj w 1943 r. Bardzo cennym zabytkiem jest także żeński monaster pw. św. Tekli, uważanej za pierwszą chrześcijańską męczennicę. Wojna domowa w Syrii, trwająca od 2011 do 2014 roku, doprowadziła do zniszczenia monastyru św. Tekli, splądrowania zabytkowych budowli chrześcijańskich i ich wyposażenia. Resztę strawiły pożary wzniecone przez radykalnych islamistów. Napastnicy nie oszczędzili też górującej nad miastem figury Chrystusa.

Z Maluli przenieśliśmy się do Palmyry, miasta położonego w środkowej Syrii u podnóża masywu Dżabal Raszid w oazie Pustyni Syryjskiej. Do niedawna był to jeden z największych na świecie kompleks wykopalisk o powierzchni ok. 50 hektarów. Pracowali tutaj archeolodzy z całego świata, w tym również z Polski. Archeologom udało się odsłonić ruiny budowli z czasów świetności miasta, łączące elementy sztuki aramejskiej z hellenistyczną. Antyczne zabytki Palmiry zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. W 2015 r. dżihadyści z Państwa Islamskiego wysadzili w powietrze m.in. starożytną świątynię Baalszamina, świątynię Bela z początku I wieku, Łuk Triumfalny pochodzący z II/III wieku, Teatr Rzymski i wiele innych. Bezpowrotnie zostały zniszczone bezcenne zabytki.

Bardzo interesująca była relacja z wyprawy trekkingowej do sanktuarium w rejonie masywu Annapurny w Nepalu z 2019 r. Nazwa Sanktuarium Annapurny nie oznacza miejsca kultu religijnego, lecz pochodzi od niezwykłej, zapierającej dech w piersiach scenerii przypominającej amfiteatr składający się z wielu himalajskich szczytów. Nasi podróżnicy mieli okazję zobaczyć tutaj niezwykłe zjawisko zapalenia się szczytów, czyli wyjątkowy spektakl wschodu słońca w Himalajach, trwający ok. 30 minut.

Niezapomniane wspomnienia pozostały z podróży do Chin. Ponoć w Pekinie segreguje się śmieci przy użyciu trzykomorowej śmieciarki rowerowej, a kolorowe lampiony z powodzeniem wykorzystuje się do oświetlenia przestrzeni miejskiej. Interesującym miejscem była też opuszczona przez mieszkańców zielona wioska Houtovwan. W miastach można zobaczyć klatki z hodowlą kur lub gołębi na balkonach bloków mieszkalnych. Szesnastowieczny zabytkowy ogród znajdujący się w Szanghaju jest dziełem sztuki ogrodniczej i oazą spokoju w tym zatłoczonym mieście. Bardzo ciekawe były opowieści o specjałach kuchni chińskiej, doznaniach smakowych i jadalnych ciekawostkach tj. żaby, węże, ośmiornice, cykady, ogórki morskie symbolizujące szczęście czy też słodkie zapiekane ananasy.

Podróż do Etiopii (kiedyś Abisynia) była nie mniej interesująca. To największy producent kawy na świecie i ojczyzna tej używki. Rytuał parzenia kawy powierzono kobietom. Kawę podaje się z różnymi dodatkami np. z ostrymi przyprawami lub solą. W kaplicy Matki Bożej z Syjonu w dawnej stolicy Cesarstwa Etiopii – Aksum mieści się biblijna Arka Przymierza. Dostępu do niej chroni zawsze dożywotnio jeden mnich. W tym kraju, za prowadzenie rozmowy przy pomocy skype’a można trafić do więzienia. Na drogach nie obowiązują przepisy ruchu drogowego i można prowadzić samochód pod wpływem alkoholu. W IV wieku w Abisynii chrześcijaństwo zostało przyjęte jako religia władców, natomiast islam dotarł na te tereny w VII wieku. Dzisiaj większość mieszkańców wyznaje islam, a tylko 7% chrześcijaństwo, w tym jedna czwarta to protestanci, a trzy czwarte są wyznawcami Etiopskiego Kościoła Ortodoksyjnego. Wyznawcy obu religii mieszkają obok siebie, a historyczne uwarunkowania wskazują na liczne związki, które łączą ich życie codzienne i kulturę. Do miasta Lalibela zmierzają liczne pielgrzymki chrześcijan z całego świata. Mieszczą się tutaj domy skalne i zespół jedenastu wykutych w litej skale kościołów z przełomu XII i XIII wieku, a wśród nich kościół św. Jerzego z małym basenem chrzcielnym. W Etiopii można spotkać dziko żyjące zwierzęta: lwy, słonie, żyrafy, hipopotamy. W naturalnym środowisku obserwuje się je podczas wycieczek typu safari. Kraj ten znany jest również z ozdobnych krzyży etiopskich, które mają różne znaczenie i dziesiątki różnorodnych wzorów. Uznawane są za skarb narodowy Etiopii. Na Wyżynie Abisyńskiej, należącej do najpiękniejszych zakątków Afryki, można zobaczyć endemiczne małpy wąskonose z rodziny dżelad o krwawiących sercach. Podstawową potrawą spożywaną na śniadanie przez Etiopczyków jest indżera – duży i cienki naleśnik sporządzany na zakwasie z namoczonego ziarna. Z jednej strony jest gładki, zaś z drugiej porowaty. Przez turystów z Polski jest nazywany ścierką, bo z wyglądu ją przypomina. Na drzewach przydrożnych spotyka się pszczele ule. Tkactwem zajmują się wyłącznie mężczyźni. Dla nowożeńców buduje się chaty z bananowca rzekomego. Kobiety są biczowane, traktowane jak towar, osadzane w więzieniach za błahe sprawy. Marabuty żywią się padliną i zaliczane są do ptaków sprzątających.

Na zakończenie była relacja z wyprawy do Ziemi Świętej czyli miejsca rozgrywania się Starego i Nowego Testamentu na terenie Palestyny i Izraela. Prelegenci zaprezentowali najważniejsze zabytki Ziemi Świętej, w tym: Bazylikę Grobu Pańskiego, Grób Święty, Ścianę Płaczu i Kopułę Skały wybudowaną na miejscu Świątyni Salomona, mury obronne okalające Jerozolimę wzniesione w XVI wieku przez tureckiego sułtana Sulejmana, Góry Golan, rzekę Jordan, Jerycho – najstarsze miasto świata wybudowane 9 tys. lat p.n.e., klasztory wykute w skale, Grotę w Qumran, gdzie w glinianym dzbanie Beduini znaleźli zwoje rękopisów sprzed dwóch tysięcy lat napisane na skórze oraz jeden z najstarszych portów świata zbudowany w Jaffie nad Morzem Śródziemnym.

Na tym wykładzie nie skończyła się lista atrakcji turystycznych Tadeusza Urbana. Zaciekawieni dalszym poznawaniem świata postanowiliśmy zaprosić naszych gości na kolejną prelekcję.

Maria i Jan Błaszczak