Wrośli w naszą historię

Paweł Wolniewicz 6 lipca, 2022 Aktualności Opublikuj komentarz 178 wyświetlenia

Luboń po raz kolejny uczcił śmierć gen. Henryka Kowalówki i czterech oficerów jego sztabu, którzy przed 78. laty oddali życie za Polskę, w byłym niemieckim obozie żabikowskim.

Gen. Henryk Kowalówka był komendantem Okręgu Poznań Armii Krajowej, obdarzonym umiejętnościami dowódczymi i konspiratorskimi oraz wielkim talentem organizacyjnym. W trakcie swojej służby dla ojczyzny wielokrotnie zmieniał pseudonimy: Kosiarz, Dziedzic, Profesor, Zrąb. Na początku stycznia 1944 r. został aresztowany na Dworcu Głównym i osadzony w Domu Żołnierza – siedzibie gestapo w Poznaniu, gdzie przez sześć miesięcy poddawano go bestialskiemu śledztwu. Został skazany na karę śmierci i 2 czerwca 1944 r. rozstrzelany wraz z czterema oficerami swego sztabu w obozie karno-śledczym w Żabikowie.

W czwartkowe przedpołudnie, 2 czerwca nasze miasto po raz kolejny uczciło śmierć gen. Henryka Kowalówki i czterech oficerów jego sztabu w obozie żabikowskim. Uroczystość, na którą zaprosiły Burmistrz Miasta Luboń – Małgorzata Machalska i Dyrektor Muzeum Martyrologicznego w Żabikowie – Anna Ziółkowska, odbyła się na terenie byłego obozu karno-śledczego w Żabikowie. Rozpoczęła się od Mszy św. polowej z udziałem: żołnierzy AK, władz miasta, województwa i powiatu, dyrektora i pracowników Muzeum Martyrologicznego, dyrektorów, nauczycieli i uczniów lubońskich szkół, koncelebrowanej przez ks. kan. Leonarda Polocha – kapelana Armii Krajowej, w asyście proboszczów lubońskich parafii. „Żebyśmy potrafili być człowiekiem, być chrześcijaninem być Polakiem…” – powiedział w homilii kapelan AK. Po zakończeniu nabożeństwa okolicznościowe słowa skierowała do zgromadzonych Burmistrz Małgorzata Machalska, Teresa Masłowska odczytała okolicznościowy adres od Wojewody Wielkopolskiego – Michała Zielińskiego.

Następnie kustosz żabikowskiego muzeum – Jacek Nawrocik wygłosił referat następującej treści: Szanowni Państwo, po dwuletniej przerwie spowodowanej pandemią, wypełnioną troską o zdrowie i bezpieczeństwo najbliższych, spotykamy się na dzisiejszej uroczystości, by uczcić pamięć gen. Henryka Kowalówki, płk Jana Kamińskiego, żołnierzy Armii Krajowej Okręgu Poznańskiego i Pomorskiego, członków Narodowej Organizacji Wojskowej, Polski Niepodległej, Wielkopolskiej Organizacji Powstańczej, harcerzy z Szarych Szeregów, którzy tu w obozie karno-śledczym w Żabikowie cierpieli i ginęli za wolną i niepodległą Ojczyznę. Organizowane co roku uroczystości, w których udział biorą kombatanci, rodziny więźniów, przedstawiciele duchowieństwa, władz państwowych i samorządowych, organizacji społecznych, Instytutu Pamięci Narodowej oraz młodzież szkolna, są hołdem składanym Wielkopolanom, którzy podczas II wojny światowej podjęli się walki z niemieckim najeźdźcą, oddając swoje życie w Żabikowie, Forcie VII, w obozach koncentracyjnych, a także w innych hitlerowskich miejscach kaźni.

Spotykamy się dziś w tym szczególnym miejscu w wyjątkowym czasie. Dzisiejsza uroczystość odbywa się w cieniu tragicznych wydarzeń związanych z wojną na Ukrainie. Niemal codziennie docierają do nas przerażające wiadomości o bombardowaniu domów, szkół i szpitali, o zbiorowych egzekucjach, wysiedleniach oraz okrucieństwach na ludności cywilnej, gwałtach, rabunkach i porwaniach cywili oraz cierpieniu dzieci. Na nic zdały się apele, słowa ostrzeżenia przed tym, co może nieść wojna, kierowane do nas przez tych, którzy doświadczyli piekła II wojny światowej. Wydawało się nam Europejczykom, że kontynent tak bardzo doświadczony w XX wieku I i II wojną światową, a także krwawym konfliktem na Bałkanach już nigdy nie stanie się miejscem tak tragicznych wydarzeń. Wierzyliśmy, że „historia będzie dla nas zawsze nauczycielką życia”. Dzień 24 lutego 2022 roku pozostanie dniem, który tak bardzo zmienił naszą rzeczywistość. Wybuchła wojna, której skutków i końca nie jesteśmy w obecnej chwili w żaden sposób przewidzieć.

My Polacy, jako naród, który szczególnie doświadczył wszystkich okrucieństw II wojny światowej, jesteśmy wrażliwi na cierpienia nie tylko mieszkańców Ukrainy, ale wszystkich ludzi na całym świecie, którzy doświadczają piekła wojny. Przejawem tej wrażliwości jest ogromna pomoc, niesiona spontanicznie przez Polaków uchodźcom z ogarniętej wojną Ukrainy. Okazujemy solidarność z każdym, kto podjął się walki w obronie swojego kraju i narodu. Wspominamy tych wszystkich Polaków, którzy podczas II wojny światowej z narażeniem swojego oraz życia najbliższych stanęli do walki w obronie narodu, który w myśl rasowej polityki hitlerowskich Niemiec miał zostać unicestwiony. Wspominamy wielkopolskich żołnierzy konspiracji, którzy pomimo niezwykle trudnych warunków, narzuconych przez niemieckiego okupanta, pragnącego uczynić z Wielkopolski i całego Kraju Warty tzw. obszar wzorcowy, kierowani miłością do Ojczyzny nie stracili nigdy ducha walki i wiary w idee, dla których poświęcili swoje życie.

Jakże szczególnego wymiaru nabierają słowa, które zostały umieszczone na pomniku upamiętniającym ofiary obozu w Żabikowie, pod którym dziś się zgromadziliśmy: Nigdy wojny. Pokój, w którym nauczyliśmy się żyć i w którego trwałość tak bardzo wierzyliśmy, okazał się nie być dany na zawsze. Szczególnego wymiaru nabiera dla nas tragiczna historia Polaków, którzy podczas II wojny światowej, tracąc wolny i niepodległy kraj, stracili swoją wolność osobistą, stracili swój bezpieczny i harmonijny świat i doświadczyli wszystkich okrucieństw niemieckiej okupacji. Upowszechniając wśród młodych Wielkopolan wiedzę o osadzonych i zamordowanych przez Niemców w Żabikowie żołnierzach konspiracji, mówiliśmy dotychczas o wojnie jako przeszłości. Dziś za naszą wschodnią granicą wojna stała się teraźniejszością. Odczuwamy wszyscy lęk o najbliższą przyszłość, o bezpieczeństwo naszego kraju, a także bezpieczeństwo nasze i naszych bliskich. Dlatego przekazując młodzieży szkolnej wiedzę o tym, czym był patriotyzm czasu zniewolenia, pragniemy także uświadomić młodych ludzi jak straszną, niszczycielską siłą jest wojna. Że wolność i pokój nie są dane na zawsze, ale są wartościami, których należy bronić i do których należy dążyć przez całe życie.

Szanowni Państwo, hołd oddany wielkopolskim konspiratorom, którzy cierpieli i ginęli tu w Żabikowie jest także wyrazem solidarności ze wszystkimi ofiarami wojen, jakie mają miejsce we współczesnym świecie. Pragnę na zakończenie swojego wystąpienia powtórzyć słowa: Nigdy wojny.

Następnie oddając hołd poległym żołnierzom Armii Krajowej, harcerzom Szarych Szeregów i innym patriotom polskim, którzy zginęli z rąk okupantów niemieckiego i radzieckiego, odczytano Apel Pamięci, po czym przed obozową Ścianą Śmierci, w obecności 11 pocztów sztandarowych złożono wiązanki kwiatów.

Uroczystość objął honorowym patronatem: Wojewoda Wielkopolski Michał Zieliński, ceremonialnie zabezpieczała ją 31. Baza Lotnictwa Taktycznego Poznań-Krzesiny, a uświetniła Orkiestra Reprezentacyjna Sił Powietrznych z Poznania.

(PAW)

„Żebyśmy potrafili być człowiekiem, być chrześcijaninem być Polakiem…” – powiedział w homilii kapelan AK – ks. kan. Leonard Poloch fot. Paweł Wolniewicz