Pierwszy dzień kalendarzowej wiosny

Jest! Nareszcie! Upragniona, oczekiwana, ukochana, choć kapryśna…

Śmiało weszła do sali tronowej, ponieważ na objęcie głównej roli właśnie nadszedł jej czas. Na początku panowania ma dużo pracy, musi bowiem posprzątać po zimie. Pierwszy dzień wiosny to symboliczne przywitanie nowej pory roku. Z przesileniem wiosennym związane są różne zwyczaje. Topimy w rzekach marzanny, a uczniowie i studenci obchodzą dzień wagarowicza.

Odpowiedź na pytanie, kiedy jest pierwszy dzień wiosny, nie jest wcale tak oczywista, jak mogłoby się wydawać. Wszystko dlatego, że kalendarzowa wiosna nie musi pokrywać się z datą rozpoczęcia wiosny astronomicznej. Najczęściej jednak za pierwszy dzień każdej pory roku uważa się datę kalendarzową. Co ciekawe, wyróżniamy nie tylko astronomiczną i kalendarzową wiosnę, ale także meteorologiczną, fenologiczną i termiczną.

Pierwszy dzień kalendarzowej wiosny co roku przypada 21 marca. To nie tylko symboliczne pożegnanie zimy i rozpoczęcie nowej pory roku. Otóż 21 marca obchodzony jest również dzień wagarowicza. Wiedzą o tym zwłaszcza uczniowie, którzy tego dnia zamiast do szkoły udają się na wagary. Warto też wspomnieć o topieniu marzanny – jednym z najbardziej znanych zwyczajów związanych z pierwszym dniem wiosny. Obrzęd ten ma symbolizować pożegnanie zimy, pochodzi jeszcze z czasów starosłowiańskich i jako jeden z nielicznych przetrwał do dziś.

Pierwszy dzień astronomicznej wiosny w tym roku przypadł 20 marca. Warto wspomnieć, że w przeciwieństwie do kalendarzowej wiosny data ta jest ruchoma. Choć nie można wyznaczyć konkretnego dnia rozpoczęcia astronomicznej wiosny, to zazwyczaj wypada ona 20 lub 21 marca. Od czego zależy dokładna data? Wiosna astronomiczna zaczyna się w momencie, kiedy długość dnia jest równa długości nocy. 

Wyróżniamy również meteorologiczną wiosnę, która zaczyna się dokładnie 20 dni przed kalendarzową. Rozpoczyna się 1 marca, natomiast kończy 31 marca. Kiedy mówimy o początkach wiosny, mamy na myśli wiosnę fenologiczną. W jej przypadku nie można określić dokładnej daty, ponieważ każdego roku drzewa zaczynają się zielenić w innym czasie. Fenologiczna wiosna to nic innego jak moment, gdy drzewa zaczynają kwitnąć, a trawa robi się zielona. W ostatnich latach najczęściej dzieje się to na przełomie marca i kwietnia.

Ponadto można wyróżnić również pojęcie termicznej wiosny. Jak sama nazwa wskazuje, za początek danej pory roku można przyjąć moment, gdy temperatura na dworze zarówno w dzień, jak i w nocy wynosi nie mniej niż 5 stopni Celsjusza. Nie wystarczy jednak, aby jednorazowo pogoda osiągnęła taką temperaturę. O termicznej wiośnie można mówić wtedy, gdy taka pogoda utrzymuje się przez co najmniej 5 dni z rzędu. 

Niezależnie od warunków pogodowych i temperatury na dworze, kalendarzowa wiosna kończy się 21 czerwca.

 Paweł Wolniewicz